Het Niemeijer Fonds is opgericht in 1996 en is ontstaan uit een particulier initiatief van mevrouw Theodora Niemeijer (Groningen 1912 – Laren 2004). Zij was de dochter van de tabaksfabrikant Niemeijer uit Groningen. Ze vond het belangrijk om iets positiefs te doen met haar verkregen kapitaal, was een groot liefhebber van kunst en cultuur en richtte daarom een eigen stichting op. Toen zij in 2004 overleed, ongehuwd en zonder kinderen, schonk zij een deel van haar vermogen aan deze stichting.
De hoofdactiviteit van het fonds bestaat uit het toekennen van financiële steun aan individuen en instellingen die zich bezig houden op het gebied van kunst, cultuur en wetenschap in de ruimste zin van het woord.
Het Niemeijer Fonds richt zich voornamelijk op individuele kunstenaars veelal in het begin van hun carrière of waar het fonds een bijdrage kan leveren aan een nieuwe ontwikkeling in iemands loopbaan.
Sinds 2012 is het Niemeijer Fonds gestart met de Theodora Niemeijer Prijs, een prijs speciaal voor vrouwelijke beeldende kunstenaars.
Portret Theodora Niemeijer door Paul Citroen